TRWAŁY USZCZERBEK NA ZDROWIU W ODNIESIENIU DO ZADOŚĆUCZYNIENIA PIENIĘŻNEGO ZA DOZNANĄ KRZYWDĘ

Analizując wysokość zasądzanego przez Sądy zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na przestrzeni ostatnich kilku lat szybko można dojść do wniosku, iż trwały uszczerbek na zdrowiu wcale nie determinuje wysokości zadośćuczynienia zasądzanego przez Sąd.

Potwierdzenie powyższej tezy najlepiej odzwierciedla wyrok w sprawie zawisłej przed Sądem Rejonowym w Dzierżoniowie I Wydział Cywilny pod sygn. akt I C 82/16 wytoczonej przez Powódkę reprezentowaną przez firmę Helper Odszkodowania przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeniowemu. W przedmiotowej sprawie poszkodowana Klientka w wyniku wypadku komunikacyjnego otrzymała od Towarzystwa Ubezpieczeniowego w postępowaniu likwidacyjnym (przedsądowym) kwotę 1.800 zł z tytułu zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Dzięki staraniom pracowników firmy Helper Odszkodowania poszkodowana zgodziła się skierować sprawę na drogę postępowania sądowego, gdyż wypłaconą przez Towarzystwo Ubezpieczeniowe kwota zadośćuczynienia nie była kwotą adekwatna do odniesionych przez poszkodowaną obrażeń ciała. Wypłacona kwota nie spełniała również swojej funkcji kompensacyjnej. Pozwem o zapłatę Powódka domagała się m. in. kwoty 4.500 zł tytułem dalszego zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną w wyniku wypadku komunikacyjnego krzywdę. W toku postępowania sądowego został powołany zespół biegłych lekarzy sądowych z zakresu ortopedii i neurologii celem ustalenia m. in. stanu zdrowia Powódki i wysokości trwałego uszczerbku na zdrowiu. Biegli lekarze sądowi stwierdzili, że Powódka nie doznała długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, jednakże Sąd zasądził na rzecz Powódki pełną kwotę wnoszonego pozwem zadośćuczynienia, tj. kwotę 4.500 zł.

Sąd uznał, że kwota zadośćuczynienia na rzecz Powódki w łącznej wysokości 6.300 zł (1.800 zł- postępowanie likwidacyjne, 4.500 zł- postępowanie sądowe) jest kwotą odpowiednią. Argumentując kwotę przyznanego zadośćuczynienia Sąd wskazał m. in. cyt.: „Zdaniem Sądu, zadośćuczynienie w takiej wysokości uzasadnione jest zakresem obrażeń doznanych przez powódkę, długością leczenia i rozmiarem skutków zdrowotnych, a także dyskomfortu fizycznego i psychicznego oraz zmianą sytuacji życiowej powódki po wypadku. A zatem suma przyznanego zadośćuczynienia pieniężnego, z jednej strony uwzględnia stopień krzywdy powódki i dlatego nie może być uznana za nadmierną, a z drugiej strony nie pomija panujących stosunków majątkowych, przez co jest utrzymana w rozsądnych granicach. Przy tym kwota ta jest „odpowiednia” w rozumieniu art. 445 § 1 k.c.”.

Przedmiotowy wyrok zapadł na początku listopada 2017 r. i jest już prawomocny- Strona Pozwana nie wniosła od niego apelacji i dokonała jego realizacji.

Analizując orzecznictwo sądowe szybko można dość do wniosku, iż uszczerbek na zdrowiu jest jedynie pomocniczym środkiem ustalenia rozmiaru zadośćuczynienia i nie może być jedyną podstawą określenia jego wysokości. Dla przykładu poniżej podaję fragmenty losowo wybranych orzeczeń poruszających niniejszą kwestię:

• „Podkreślenia wymaga fakt, że w sprawach o zadośćuczynienie miernikiem kwoty należnej poszkodowanemu jest rozmiar krzywdy i cierpienia doznanych w związku z zaistniałym zdarzeniem, a określany procentowo rozmiar uszczerbku na zdrowiu ma jedynie charakter pomocniczy i nie powinien być wyłączną podstawą określania wysokości należnego świadczenia. Zadaniem biegłych lekarzy jest wskazanie rozmiaru uszkodzeń i urazów ciała oraz psychiki danej osoby. Najbardziej czytelnym sposobem przekazania tej wiedzy jest procentowe przedstawienie wielkości uszczerbku. Jednak wskazany procentowo uszczerbek nie stanowi mnożnika przy ustalaniu należnej powodowi kwoty. To Sąd bowiem na podstawie sporządzonych opinii i pozostałych zebranych w sprawie dowodów, uwzględniając doświadczenie życiowe i zasady logiki, określa rozmiar krzywdy i cierpienia doznanych przez poszkodowanego.” - I ACa 715/13 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny we Wrocławiu z 2013-07-24
• „Ustalenie procentu trwałego uszczerbku na zdrowiu w wypadku zadośćuczynienia na podstawie art. 445 § 1 kc ma znaczenie jedynie pomocnicze. Znaczenie zasadnicze natomiast ma całokształt okoliczności sprawy, a w szczególności rozmiar doznanych obrażeń, przebieg leczenia, rodzaj i czas trwania dolegliwości oraz zakres trwałych skutków wypadku.”- wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 listopada 2006 r., sygn. akt I ACa 1145/06, niepublikowany
• „Podnieść ponownie należy , że procentowo określony uszczerbek służy tylko jako pomocniczy środek ustalenia rozmiaru odpowiedniego zadośćuczynienia . Należne poszkodowanemu zadośćuczynienie nie może być mechanicznie mierzone przy zastosowaniu stwierdzonego procentowego uszczerbku na zdrowiu”- I C 219/14 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze z 2014-03-18

Warto zatem zdecydować się na skierowanie sprawy na drogę sądową, gdyż Sąd przy zasądzaniu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę nie będzie opierał się jedynie o opinię biegłych lekarzy sądowych, lecz o całokształt krzywdy i cierpienia doznanego przez osobę poszkodowaną. Wypłacane tymczasem przed Towarzystwa i Zakłady Ubezpieczeniowe kwoty zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę są niestety nierzadko rażąco zaniżone w odniesieniu do kwot przyznawanych przez Sądy.