KOSZTY LECZENIA W ŚWIETLE ORZECZNICTWA
Podczas prowadzenia spraw dotyczących wypłaty odszkodowania w postaci zwrotu kosztów leczenia Poszkodowanych w placówkach prywatnych, bardzo często spotkamy się z odmową refundacji poniesionych przez Poszkodowanych kosztów przez Towarzystwa i Zakłady Ubezpieczeniowe. Stosowana przez podmioty zobowiązane do naprawienia szkody praktyka nie znajduje jednakże uzasadnienia w powszechnie obowiązującym stanie prawnym, jak również w orzecznictwie sądowym.
Podstawą roszczenia o zwrot kosztów leczenia jest art. 444 § 1 który stanowi, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Treść przepisu bezspornie obrazuje, iż Poszkodowanym należy się zwrot kosztów poniesionego przez nich leczenia również w placówkach prywatnych. Dążąc do odmowy refundacji kosztów leczenia prywatnego przez Towarzystwa i Zakłady Ubezpieczeniowe często spotkałem się z niewłaściwą próbą przerzucenia na Poszkodowanego obowiązku udowodnienia, że nie mógł korzystać z leczenia w placówkach publicznych refundowanego przez NFZ. Niniejsza praktyka jest jednak sprzeczna z orzecznictwem Sądu Najwyższego, który wskazał: „Ciężar dowodu wystąpienia okoliczności sprzeciwiającej się uznaniu sumy żądanej z góry przez powoda na pokrycie kosztów leczenia za „sumę potrzebną” spoczywa na zobowiązanym do naprawienia szkody pozwanym. Powód zobowiązany jest w zasadzie dowieść faktów, z których wywodzone jest dochodzone roszczenie (tworzących prawo podmiotowe), a więc w niniejszej sprawie konieczność przeprowadzenia leczenia operacyjnego oraz sumy potrzebnej na pokrycie kosztów tego leczenia. Natomiast pozwanego obciąża ciężar dowodu faktów uzasadniających jego zarzuty przeciwko roszczeniu powoda. Innymi słowy, ciężar dowodu wystąpienia faktów tamujących oraz niweczących spoczywa na przeciwniku tej strony, która występuje z roszczeniem, czyli z zasady na pozwanym (zob. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2003 r. II CKN 1409/2000 OSNC 2004/7- 8 poz. 113 oraz wyrok SN z dnia 13 października 2004 r. III CK 41/2004 LexPolonica nr 1625344)”- wyroku Sądu Najwyższego- Izba Cywilna z dnia 13 grudnia 2007 r.; sygn. akt. I CSK 384/2007. Stosownie do zasady „per analogiam” uzasadnione wydaje się zastosowanie powyższego do kosztów leczenia już poniesionych.
Prowadząc sprawy o zwrot kosztów leczenia w placówkach prywatnych nigdy nie spotykaliśmy się z oddaleniem takiego roszczenia przez Sądy Powszechne. Zważywszy jednak na masowe odmowy refundacji kosztów leczenia przez Towarzystwa i Zakłady Ubezpieczeniowe, koszty leczenia prywatnego stały się przedmiotem zagadnienia skierowanego do Sądu Najwyższego. Sąd Najwyższy w tymże zakresie zajął słuszne stanowisko- podobnie zresztą jak Sądy Powszechne- wskazując: „Świadczenie ubezpieczyciela w ramach umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje także uzasadnione i celowe koszty leczenia oraz rehabilitacji poszkodowanego niefinansowane ze środków publicznych (art. 444 § 1 k.c.).” (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2016 r., III CZP 63/15).
Mając na uwadze stan prawny obowiązujący w Rzeczypospolitej Polskiej, jak również orzecznictwo Sądu Najwyższego, zasadność refundacji kosztów leczenia prywatnego poniesionego przez osoby poszkodowane w wypadkach komunikacyjnych wydaje się bezsporna. Patrząc jednak na praktykę stosowaną przez Towarzystwa i Zakłady Ubezpieczeniowe możemy zauważyć, że bez skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego koszty te nie zostaną zrefundowane.
